Item: تفاوت صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز در دنیای ارزهای دیجیتال چیست؟
Rating: 5
Author: سنا نجفیان

در سال‌های اخیر با افزایش علاقه مردم به ارزهای دیجیتال، صرافی‌های ارزهای دیجیتال نیز در تلاش برای ارائه خدمات بهتر به معامله‌گران هستند. یکی از سوالات اصلی کاربران ارزهای دیجیتال این است که چه تفاوتی بین صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز وجود دارد و سرمایه‌گذاری در کدام صرافی بهتر است؟

صرافی متمرکز چیست؟

صرافی متمرکز بیت‌کوین و سایر رمز ارزها، یک نوع پلتفرم معاملاتی آنلاین و رایج‌ترین نوع صرافی برای خرید و فروش بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال است. صرافی متمرکز در واقع به این معنی است که یک فرد یا واسطه معتبر برای کمک به رسیدگی دارایی‌ها و انجام معاملات وجود داشته باشد و بر معاملات کاربران نظارت کند.

بیشتر بخوانید: صرافی دیجیتال وابسته به ایران در چین متهم به کلاهبرداری شد! related_content

در واقع صرافی‌های متمرکز عملکردی شبیه به بانکها دارند. بسیاری از سرمایه‌گذارانی که ارزهای دیجیتال خود را در کیف پول نرم افزاری و یا سخت افزاری نگهداری می‌کردند، به دلیل فراموش کردن کلیدهای خصوصی خود دچار ضرر می شدند. در صورتی که اگر آنها دارایی خود را به کیف پول صرافی متمرکز سپرده بودند، برای دسترسی به ارزهای دیجیتال خود تنها کافی بود از نام کاربری و رمز عبور خود استفاده کنند.

نمونه های صرافی متمرکز

1. صرافی متمرکز Bittrex

بیترکس یکی از صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال است که روزانه حجم بسیار بالایی از معاملات در آن انجام میشود. عمده شهرت این صرافی به دلیل امنیت بسیار بالای آن به واسطه تایید هویت دو مرحله‌ای است. همچنین امکان معامله بیش از 190 ارز دیجیتال در صرافی بیترکس برای کاربران امکانپذیر است.

این صرافی در اقدامی غیرمنتظره چند سال قبل بدون هرگونه اطلاع قبلی حساب تعداد زیادی از کاربران ایرانی را مسدود کرد که مورد انتقاد افراد بسیار زیادی قرار گرفت.

2. صرافی متمرکز Bitfinex

این صرافی که توسط شرکت آی فینکس اداره میشود، یکی از صرافی‌های قدیمی بازار ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود. این صرافی در سال 2012 تاسیس و در هنگ کنگ واقع شده است. بارزترین ویژگی این صرافی که آن را بین کاربران محبوب کرده است، پشتیبانی از مهمترین ارزهای دیجیتال است. برخی از این ارزها عبارتند از: بیت‌کوین، اتریوم، ریپل و غیره.

بیشتر بخوانید: تفاوت بیت کوین و ریپل related_content

در جدیدترین بیانیه منتشر شده از سوی صرافی بیت فینکس، خبر از راه اندازی صرافی بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال به صورت غیرمتمرکز و مبتنی بر اتریوم است.

3. صرافی متمرکز Poloniex

این صرافی را می‌توان یکی از امن‌ترین و محبوب‌ترین صرافی‌های آمریکا نامید. زمان تاسیس این صرافی، سال 2014 و واقع در ایالات متحده آمریکاست. یکی از ویژگی‌های بارز این صرافی این است که کارمزد شارژ و برداشت از حساب در صرافی پولینکس، صفر است.

این صرافی بیش از 90 درصد کیف پول‌های دیجیتالی را به کاربران خود ارائه می‌دهد. برای ایجاد حساب در این صرافی کافی است که وارد سایت رسمی پولینکس شوید و ثبت نام کنید. در این صرافی اسکن کارت ملی و عکس کامل از چهره کاربر برای تایید هویت دریافت می‌شود. البته لازم به ذکر است این صرافی به دلیل تحریم‌های اعمال شده، به ایرانیان سرویس نمی‌دهد.

تعریف صرافی های غیر متمرکز و معرفی بهترین ها

صرافی‌های غیرمتمرکز روی بلاک‌چین‌های آزاد که قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را دارند ساخته می‌شوند. اتریوم درحال‌حاضر بزرگ‌ترین میزبان صرافی‌های غیرمتمرکز است.

برای درک نحوه کار صرافی غیرمتمرکز، قبل از هر چیز باید با مفهوم قرارداد هوشمند آشنا شوید. یک قرارداد هوشمند نرم‌افزاری است که در صورت وقوع شرایطی خاص، یک یا چند دستور خاص را اجرا می‌کند. این قرارداد روی بلاک چین پیاده‌سازی می‌شود و جلوگیری از اجرای آن غیرممکن است.

بیشتر بخوانید: قراردادهای هوشمند (Smart Contract) related_content

ویژگی اصلی یک قرارداد هوشمند، اجرای قطعی آن است. در حقیقت آنچه که باعث تفاوت قرارداد معمولی و قرارداد هوشمند می‌شود این است که در قرارداد هوشمند، هیچ‌کس (حتی خود سازنده) نمی‌تواند مانع از اجرای قرارداد شود و بنابراین برای اجرای آن نیاز نیست که به واسطه‌های متمرکز اعتماد کنیم.

بنابراین، زمانی‌که یک قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک چینِ آزاد مثل اتریوم اجرا شود، دیگر قابل‌توقف نیست و هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی اجرای آن را بگیرد. با قراردادهای هوشمند می‌توان برنامه‌ها و پروژه‌هایی را ساخت که بدون هیچ‌گونه واسطه‌ و از کارافتادگی تا ابد به کار خود ادامه دهند. به این برنامه‌ها برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) هم می‌گویند.

جدای از جزئیات فنی، در یک صرافی غیرمتمرکز برای انجام یک تراکنش فرایند زیر طی می‌شود:

معامله‌گر کیف پول خود را به صرافی متصل می‌کند.
سفارش خرید یا فروش خود را ثبت می‌کند.
خریدار یا فروشنده‌ای دیگر سفارشی مطابق با سفارش معامله‌گر اول ثبت می‌کند.
دارایی‌ها داخل قرارداد هوشمند وارد می‌شوند، در قرارداد هوشمند مبادله انجام شده و مبلغ به کیف پول خریدار و فروشنده واریز می‌شود.

در برخی از صرافی‌های غیرمتمرکز با استفاده از قرارداد هوشمند استخر نقدینگی ایجاد می‌شود، به‌طوری که مشارکت‌کنندگان می‌توانند دارایی‌های خود را به صرافی اختصاص دهند تا صرافی بتواند با آن دارایی‌ها به نیازهای معامله‌گران پاسخ دهد. در این روش مشارکت‌کنندگان هم به سود خوبی می‌رسند.

نوعی دیگر از مبادلات غیرمتمرکز که به آنها اتمیک سواپ (Atomic Swap) گفته می‌شود، روی انجام معاملات بین زنجیره‌ای (مثلاً بیت کوین به اتریوم) تمرکز دارند که در صرافی‌های غیرمتمرکز معمولی امکان‌پذیر نیست. صرافی غیرمتمرکزی که درون کیف پول Atomic Wallet وجود دارد، به روش اتمیک سواپ کار می‌کند.

بهترین صرافی های غیر متمرکز

بایننس صرافی غیرمتمرکز خود را فوریه سال ۲۰۱۹ راه‌اندازی کرد. کارمزدهای پایین این صرافی را می‌توان نقطه تمایز میان آن و دیگر رقبا دانست. رابط کابری مناسب و امنیت بالا از دیگر ویژگی‌های این صرافی غیرمتمرکز است.

صرافی غیر متمرکز بایننس

به یاد داشته باشید که بایننس به‌صورت رسمی اعلام کرده است که کاربران کشورهای تحریم‌شده از جمله ایران، نمی‌توانند به خدمات این صرافی دسترسی داشته باشند. بااین‌حال برخی از کاربران ایرانی گزارش کرده‌اند که با استفاده از تغییر آی‌پی خود موفق به انجام معاملات در این صرافی شده‌اند. کاربران آمریکایی هم امکان انجام معاملات در این صرافی را ندارند.

صرافی غیرمتمرکز بایننس برای معاملاتی که در این پلتفرم انجام می‌شود کارمزد ناچیز ۰.۱ درصدی دریافت می‌کند. اگر این کارمزد با استفاده از ارز دیجیتال بایننس کوین پرداخت شود، این عدد ۰.۰۴ درصد است.

آی دی اکس

صرافی (IDEX) که با نام «صرافی دارایی‌های غیرمتمرکز اتریوم» شناخته می‌شود، از جمله جدیدترین صرافی‌های غیرمتمرکز است که بعد از آغاز به کارش، توجهات بسیاری را به‌سمت خود جلب کرد.

این صرافی شباهت‌های بسیاری با صرافی اتردلتا (EtherDelta) دارد و در واقع نوعی پلتفرم همتابه‌همتا برای تبادل توکن‌های ERC20 است. همچنین در این صرافی امکان سپرده‌گذاری ارزها نیز وجود دارد، قابلیتی که در کمتر صرافی غیرمتمرکزی نظیرش را دیده‌ایم.

امکانات و ساختار آی‌دی‌اکس شباهت‌های بسیاری به صرافی‌های عادی دارد.

بالانسر (Balancer)

بالانسر خود را یک پلتفرم مدیریت سبد سرمایه‌گذاریِ غیرامانت‌داری و ارائه‌دهنده نقدینگی معرفی می‌کند. با اتصال کیف پول خود به این صرافی می‌توانید اتریوم و طیف گسترده‌ای از توکن‌های مبتنی بر اتریوم را معامله کنید.

بیشتر بخوانید: صنعت بازی‌ با توکن‌سازی چگونه شکوفا خواهد شد؟ related_content

اواخر ماه مارس ۲۰۲۰، شبکه اصلی بالانسر راه‌اندازی شد و حجم معاملات روزانه این صرافی در حال حاضر بیش از ۲۱ میلیون دلار عنوان شده است.

بنکور

صرافی بنکور (Bancor) از یک مدل منحصربه‌فرد در سازوکار خود استفاده می‌کند. در این صرافی، کاربران می‌توانند توکن‌های ERC-20 خود را در با توکن‌های اسمارت (Smart)، توکن اصلی شبکه بنکور، معامله کنند.

در طرف دیگر، دارندگان این توکن‌ها نیز می‌توانند اسمارت‌های خود را با دیگر توکن‌های مبتنی بر ERC-20 معامله کنند. از طریق قراردادهای هوشمند امکان تبادل هر گونه توکن ERC-20 در پلتفرم وجود دارد.

هدف اصلی بنکور، افزایش نقدینگیِ توکن‌هایی است که ارزش بازارشان چندان بزرگ نیست. شایان ذکر است که کارمزد بنکور به‌صورت کارمزد در شبکه اتریوم (GAS) محاسبه می‌شود.

بیسکیو

بیسکیو (Bisq) یکی از صرافی‌های غیرمتمرکز بیت کوین است که امکان معاملات این ارز دیجیتال را با ارزهای فیات مهیا می‌کند. برای استفاده از این صرافی نیازی به احراز هویت و ارائه اطلاعات شخصی نیست. وجود یک نرم‌افزار متن‌باز برای رایانه‌های شخصی نیز یکی دیگر از مزیت‌های بیسکیو است.

استفاده از تور (Tor)، پردازش در رایانه کاربر و کیف پول‌های شخصی، باعث شده تا هیچ نقطه متمرکزی در عملیات‌ مرتبط با این صرافی وجود نداشته باشد. نکته منفی این صرافی سرعت پایینِ آن است که به‌واسطه اجرای سیاست‌های امنیتی و حفظ حریم شخصی ایجاد شده است.

بیشتر بخوانید: امنیت سایبری و بالابردن ایمنی ارزهای دیجیتال related_content

طبق گزارش‌ها، حجم معاملات بیسکو برای ارز دیجیتال مونرو، ۱۱۹,۰۰۰ دلار در روز است. ۱۵,۰۰۰ دلار بیت کوین و کمتر از ۵,۰۰۰ اتر نیز در این صرافی به‌صورت روزانه معامله می‌شود.

علی‌رغم حجم معاملات بسیار کم و سرعت پایین، می‌توان گفت که بیسکیو یکی از غیرمتمرکز ترین صرافی‌های در دنیاست.

وان اینچ (1inch.Exchange)

وان‌اینچ را می‌توان سرویسی متشکل از چندین صرافی غیرمتمرکز در نظر گرفت. در واقع وان‌اینچ چندین صرافی غیرمتمرکز در قالب یک پلتفرم است. امکان ثبت سفارشات محدود (Limit Order) در این صرافی وجود دارد و تنوع توکن‌های موجود نیز قابل‌قبول است. زمانی که یک سفارش در پلتفرم ثبت می‌کنید، سفارش شما در دفتر سفارشات چندین صرافی غیرمتمرکز قرار می‌گیرد.

از آنجا که وان‌اینچ یک پلتفرم با چندین صرافی مختلف است، کارمزد معاملات بر اساس معیار صرافی‌های موردنظر محاسبه می‌شود.

یونی سواپ

یونی‌سواپ (Uniswap)، برپایه بلاک چین اتریوم ساخته شده است و فقط با چند گام ساده می‌توانید با قراردادهای هوشمند، اتریوم و توکن‌های ERC-20 خود را مبادله کنید.

مبلغ کارمزد در این صرافی ۰.۳ درصد است که به‌شکل اتریوم و توکن ERC-20 پرداخت خواهد شد.

کایبر سواپ

کایبرسواپ (Kyberswap) را می‌توان یکی از بهترین صرافی‌های نسل جدید در پلتفرم‌های معاملات ارزهای دیجیتال دانست که به‌صورت غیرمتمرکز و همتابه‌همتا فعالیت می‌کند. این صرافی بر روی بلاک چین اتریوم اجرا شده و از جمله پلتفرم‌هایی است که بر روی تست‌نت راپستن (Ropsten) نیز فعال بوده است.

در این صرافی از قراردادهای هوشمند به‌منظور انجام و تسهیل تبادلات استفاده می‌شود. نکته مثبت دیگری که در ارتباط با این صرافی غیرمتمرکز وجود دارد، استفاده از ذخایر پویا یا دینامیک است که به شبکه امکان می‌دهد تا با فراهم کردن نقدینگی کافی، خدماتش را ارزان‌تر در اختیار کاربران قرار دهد.

این پروژه در کشور سنگاپور توسعه یافته است و دارای یک ارز دیجیتال مخصوص با نام «KNC» است. صرافی کایبر سواپ در نسخه‌های مخصوص وب و نسخه موبایل در اختیار کاربران قرار دارد.

تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرکز چیست؟

یکی از مهمترین دغدغه افرادی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال هستند، اطلاع از تفاوت‌های صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز است. در ادامه، به بیان مهمترین تفاوت‌های این دو صرافی می‌پردازیم:

وضعیت حق مالکیت

مهمترین تفاوت صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز را می‌توان همین مورد به حساب آورد. زیرا در صرافی‌های متمرکز مالکیت ارزهای دیجیتال در اختیار صرافی است، در حالی که در صرافی‌های غیرمتمرکز دارایی کاربران توسط صرافی ذخیره نمی‌شود.

عدم حضور یک نقطه مرکزی برای دسترسی به داده‌ها و دارایی‌ها هر چند کار را برای هکرها بسیار سخت می‌کند اما از طرفی منجر به کندی انجام تراکنش‌ها می‌شود. زیرا در صرافی متمرکز به دلیل این که مالکیت دارایی کاربران در اختیار صرافی است و صرافی‌ها به کلید‌های لازم دسترسی دارند، زمان انجام تراکنش‌ها بسیار کاهش می‌یابد.

نقدینگی

یکی از مهمترین معضلات در ارتباط با صرافی غیرمتمرکز، نقدینگی پایین است. مهمترین مشکل نقدینگی پایین، محدود کردن امکان خرید و فروش است. آمار نشان می‌دهد که به دلیل علاقه و اعتماد مردم به صرافی‌های متمرکز، نقدینگی در صرافی متمرکز ارز دیجیتال در حال حاضر بیشتر از صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال است. اما توجه به یک نکته حائز اهمیت است که گذشت زمان همواره در سرنوشت صرافی بیت‌کوین و حتی خود ارزهای دیجیتال بسیار موثر بوده است.

امنیت

یکی دیگر از تفاوت‌های اساسی صرافی متمرکز با صرافی غیر‌متمرکز مربوط به مساله امنیت است. با توجه به این که دارایی کاربران در صرافی غیر‌متمرکز ذخیره نمی‌‌شود، امکان حملات هکرها به شدت کاهش می‌یابد و حتی می‌توان گفت غیر‌ممکن می‌شود. در حالی که تا کنون صرافی‌های متمرکز بسیار زیادی مورد حملات هکری قرار گرفته‌اند.

کارمزد

میزان کارمزد در مبادلات ارزهای دیجیتال از مهمترین مواردی است که سرمایه‌گذاران به آن توجه ویژه‌ای دارند. در صرافی‌های متمرکز درصد معینی از هر تراکنش به عنوان کارمزد برداشته می‌شود، در حالی که در صرافی‌های غیر‌متمرکز ارزش تراکنشی که صورت می‌گیرد، هیچ تاثیری در میزان کارمزد دریافتی صرافی ندارد و یک درصد بسیار ناچیز در هر تراکنش کسر می‌شود که مقرون به صرفه است.

قانون گذاری

صرافی‌های غیر‌متمرکز بر خلاف صرافی‌های متمرکز تحت نظارت قانون گذاران نیستند. اگر چه در حال حاضر برخی از دولت‌ها در صدد پیاده سازی قوانینی در صرافی‌های غیرمتمرکز هستند که شبیه به صرافی متمرکز باشد.

صحبت پایانی

یکی از مهمترین سوالات افرادی که به خرید و فروش ارزهای دیجیتال مشغول هستند، این است که آیا در سال 2020 باید به سمت صرافی‌های غیرمتمرکز بروند؟ با توجه به برخی مشکلات صرافی‌های غیر‌متمرکز مانند عدم امکان رد‌یابی و تعیین قوانین، همواره ابهاماتی پیرامون صرافی‌های غیر‌متمرکز وجود دارد. اما در حالت کلی تصمیم به انجام مبادلات در صرافی‌های متمرکز و صرافی غیر‌متمرکز بستگی به کاربر و نیازهای شخصی او دارد.